„Musimy być tam, gdzie są potrzebujący. Na tym polega nasza praca. Sytuacja w regionie jest dynamiczna i do tego musimy dostosowywać świadczone przez nas usługi” – mówi Przemysław Ulman, koordynator projektu „Wsparcia funkcjonowania klinik medycznych w prowincjach Erbil i Dohuk” z ramienia Wyższej Szkoły Opieki Zdrowotnej i Pracy Społecznej im. Świętej Elżbiety w Bratysławie.
Trzyosobowa delegacja Caritas Polska odbyła wizytę monitoringową w Irackim Kurdystanie, gdzie obecnie realizowany jest drugi moduł dwuletniego projektu współfinansowanego przez MSZ. Tygodniowy pobyt w dniach 16-21 lipca br. pozwolił zapoznać się ze specyfiką pracy, z wyzwaniami i problemami. Zespół medyczny podzielił się także wiedzą na temat dobrych i sprawdzonych praktyk. Poza klinikami mobilnymi i klinikami stacjonarnymi, w planie wyjazdu znalazły się wyzwolone spod wpływów DAESH miasta Qaraqosh, gdzie partner planuje otworzyć kolejną klinikę medyczną oraz Sinjar, gdzie w zeszłym roku zrealizowano akcję „Mleko dla Kurdystanu”. Pobyt zakończył się wizytą w Agencji Konsularnej RP w Erbilu.
Nawiązanie współpracy
Mijają trzy lata odkąd Wyższa Szkoła Opieki Zdrowotnej i Pracy Społecznej im. Świętej Elżbiety jest obecna w rejonie Irackiego Kurdystanu. Jest partnerem Health Cluster, prowadzonego przez ONZ, gdzie regularnie przesyła informacje i raporty nt. swojej pracy. Jej działania są także skoordynowane z działaniami Ministerstwa Zdrowia Irackiego Kurdystanu, gdzie także regularnie przedkładane są raporty z prowadzonych działań. Partner Caritas Polska poszerza zakres świadczonych usług zgodnie ze stale prowadzoną analizą potrzeb. W najbliższym czasie planowane jest uruchomienie stacjonarnej kliniki medycznej w zniszczonym mieście Qaraqosh. Oferując usługi medyczne partner chce zachęcić przesiedlonych mieszkańców miasta do powrotu.
Współpraca obu podmiotów zaczęła się w 2014 r. Koordynator obecnie prowadzonego projektu klinik stacjonarnych i mobilnych prowadzonych w prowincjach Erbil i Dohuk skierował przed kilku laty do Caritas Polska prośbę o sfinansowanie leków. „Zapytanie było sformułowane bardzo rzeczowo i profesjonalnie, dlatego bez wahania postanowiliśmy wesprzeć inicjatywę” – powiedziała Marta Titaniec, Kierownik Działu Zagranicznego CP. I tak się zaczęło. Obecnie oba podmioty realizują drugi moduł dwuletniego projektu (2016-2017) współfinansowanego przez MSZ. W planach są już kolejne działania.
Mobilna klinika medyczna
Wizyta monitoringowa rozpoczęła się od przyjrzenia się pracy kliniki mobilnej. Udało się odwiedzić dwa zespoły mobilne pracujące we wsiach Saidawa i Enishke w prowincji Dohuk. Oba zespoły kliniki mieszczą się w wynajmowanych pomieszczeniach. Lekarz odwiedza daną wieś zawsze w konkretnym dniu tygodnia lub raz na dwa tygodnie, co sprawia, że jej mieszkańcy mogą z góry zarezerwować sobie czas na wizytę. Lekarzowi towarzyszy tłumacz posiadający wykształcenie medyczne i będący pomostem kulturowo-językowym między lekarzem a pacjentem. Ponadto do wsi dostarczane są leki, przygotowane wcześniej przez farmaceutę kliniki stacjonarnej. W ten sposób pacjent bezpośrednio po wizycie otrzymuje bezpłatne leki. Każdy pacjent jest rejestrowany na podstawie dokumentu tożsamości. Usługi medyczne oferowane w ten sposób nie wymagają dużego nakładu finansowego. Dana rodzina z jednej strony otrzymuje drobne pieniądze za użyczenie pomieszczenia, z drugiej zaś ma satysfakcję z tego, że może współuczestniczyć w projekcie dokładając do niego swoją przysłowiową cegiełkę. Wraz z rozpoczęciem pracy w danej wsi partner musi odbyć obowiązkowe spotkanie z Muchtarem, przywódcą i lokalnym autorytetem, który posiada wiedzę na temat mieszkańców, miejscowych animozji społecznych oraz organizacji pracujących na tym terenie. To również od niego dana organizacja pomocowa otrzymuje niepisaną zgodę na działania projektowe.
Mleko dla Kurdystanu
Wizyta w Sindżarze była szczególnie ważna ze względu na realizowaną w ubiegłym roku od lipca do grudnia akcję „Mleko dla Kurdystanu”. Akcja ta była odpowiedzią na ogromne potrzeby spowodowane wojną. 75% dzieci jezydzkich przesiedleńców wewnętrznych wymagało karmienia mlekiem modyfikowanym, gdyż matki straciły pokarm lub miały go w niewystarczającej ilości. Był to wynik traumatycznych wydarzeń oraz sytuacji panującej w obozach. Matki zmuszone były karmić swoje dzieci zwykłym mlekiem w proszku, które nie jest w pełni przyswajalne dla niemowląt. Wspólna akcja wyszła naprzeciw temu problemowi. Do 8 lutego 2017 roku wsparciem objęto ponad 600 dzieci, którym rozdano około 9490 puszek mleka.
Duże zapotrzebowanie na leczenie psychologiczne
Wyższa Szkoła Opieki Zdrowotnej i Pracy Społecznej im. Świętej Elżbiety w kwietniu br. świadczy w obozie Dawoodia kompleksową opiekę medyczną po przejęciu go od francuskiej organizacji Lekarze Świata. Tu tutaj, w ramach już kolejnego wygranego projektu grantowego, wspólnie z CP uruchomione zostaną usługi ginekologiczne i okołoporodowe.
Partner obserwuje w obozie duże zapotrzebowanie na usługi psychologiczno-psychiatryczne. Niemalże każda rodzina mieszkająca w Dawoodia straciła kogoś bliskiego w trwającej jeszcze wojnie. Ludzie borykają się z traumami, urazami psychicznymi, bardzo często potrzebują zwykłej rozmowy, aby móc komuś opowiedzieć o trudnych przeżyciach. Psycholog potrzebuje każdorazowo od 30 do 60 minut, aby móc dokonać właściwej analizy i udzielić konkretnej pomocy. Do tego dochodzi stopień zaawansowania choroby. Niektórzy pacjenci dostają ataków histerii oczekując w kolejce, co jest dowodem na to, że potrzebują stałej kontroli lekarza. Innym problemem jest pomoc dla dzieci, które były jeńcami ISIS i które były szkolone na bojowników DAESH. Praca z takimi osobami wymaga wcześniej zaplanowanego i zorganizowanego leczenia oraz ogromnego zaangażowania ze strony psychologa.
Najczęściej spotykanymi chorobami, poza depresjami, jest przede wszystkim cukrzyca, na którą choruje średnio co druga osoba. Predyspozycje zachorowalności są przekazywane genetycznie, w związku z czym liczba chorych wzrasta wraz z liczbą urodzeń. U dzieci i noworodków obserwuje się duży problem niedożywienia, biegunki oraz problemy oddechowe. Zdarzają się pacjenci, którzy wymuszają na lekarzu przepisywanie im leków, sami decydują o ich dawkowaniu i jak najszybciej przychodzą do apteki po kolejne. Każda wizyta ma w związku z tym także elementy edukacyjne. Poza samym leczeniem partner przywiązuje wagę do edukacji pacjentów na temat chorób, leczenia, dotychczasowego stylu życia i przyjmowanych lekarstw. Kliniki są także zaopatrzone w odpowiednie materiały umieszczane w poczekalniach i samych gabinetach, które mają na celu uwrażliwić ludzi, aby zaczęli troszczyć się o własne zdrowie.
Profesjonalne usługi laboratoryjne
Klinika im. bł. Zdenki Scheling działająca w Ozal City, w Erbilu była ostatnim punktem w planie całej wizyty. Placówka zapewnia podstawową i specjalistyczną opiekę medyczną, obejmującą leczenie nagłych przypadków, takich jak infekcje, choroby pasożytnicze czy urazy, a także regularną kontrolę stanu zdrowia osób przewlekle chorych. Na szczególną uwagę zasługuje szeroki zakres usług laboratoryjnych, ponieważ laboratorium obsługuje także m.in. obóz w Dawoodia i zespoły mobilne. Na klinikę składa się również apteka, która nieodpłatnie wydaje pacjentom leki przepisane przez lekarza.
Jeszcze tego samego dnia delegacja CP odbyła wizytę w Agencji Konsularnej RP w Erbilu, mieszczącej się rejonie American Village. Konsul Bogusław Ochodek powiedział, że sytuacja w regionie będzie się powoli stabilizować, a kraj wkrótce przystąpi do odbudowy zniszczonych miast i wsi.
Projekt jest współfinansowany w ramach programu polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.