Caritas w Polsce od pierwszych dni inwazji pomaga Ukrainie dwutorowo: organizując pomoc humanitarną dla mieszkańców Ukrainy za pośrednictwem Caritas Spes i Caritas Ukraina oraz wspierając uchodźców na terytorium Polski.

Na ten cel zebraliśmy ok. 100 mln zł, z czego 51 mln zł zostało przekazane do Caritas diecezjalnych, a 2 mln do Konsult Zakonów Męskich i Żeńskich w Polsce. Dzięki ogromnej ofiarności Polaków Caritas nieustannie zwiększa skalę i zasięg pomocy, dzięki której realizuje najpilniejsze działania oraz planuje długoterminowe systemowe wsparcie.

Pomoc finansowa i rzeczowa

Jedną z najpilniejszych potrzeb było wsparcie finansowe przekazane naszym siostrzanym organizacjom działającym w Ukrainie (Caritas Spes i Caritas Ukraina) w wysokości 635 tys. zł do rozdysponowania na miejscu. Oprócz pomocy finansowej równie ważne jest także wsparcie w postaci darów rzeczowych, którego szacunkowa wartość przekroczyła 140  mln zł. Caritas wysyła do Ukrainy m.in. żywność i środki higieniczne, zaopatrzenie medyczne, w tym leki, wózki inwalidzkie, generatory prądu i wiele innych potrzebnych na miejscu artykułów. W ten rodzaj pomocy intensywnie włączyły się także przygraniczne Caritas diecezjalne, które systematycznie wysyłają transporty humanitarne do Ukrainy.  W 27 diecezjach przekazano ofiarom konfliktu dary rzeczowe o łącznej wartości blisko 8 mln zł. Przekazujemy też pomoc gotówkową, w różnych formach, w tym 2 695 kart do sklepów spożywczych (łączna wartość 2 425 500,00 zł); 20 600 e-kodów na zakup żywności do wykorzystania w popularnych sklepach spożywczych Biedronka (łączna wartość 1 348 000,00 zł); 3000 kart SODEXO o wartości 3840.000,00 zł.

Transgraniczny hub

Po wybuchu wojny pracowaliśmy intensywnie nad stworzeniem skutecznych rozwiązań w zakresie zapewnienia jak największej płynności i szybkości dostaw transportów humanitarnych oraz darowizn rzeczowych, poszukiwaliśmy także nowych kanałów dostaw. Jednym z rozwiązań jest transgraniczny hub, składający się z magazynu o powierzchni ponad 3000 m kw. zarządzanego przez pracowników Caritas Archidiecezji Lubelskiej. Jego zadaniem jest realizacja odprawy celnej przed wjazdem do Ukrainy  oraz komunikacja i koordynacja z transgranicznymi punktami centralnymi zarówno w Caritas Spes, jak i Caritas Ukraina.

Paczka dla Ukrainy

Innym rodzajem pomocy rzeczowej dedykowanej Ukrainie jest akcja „Paczka dla Ukrainy”, w ramach której do ukraińskich miast są wysyłane transporty najpotrzebniejszych produktów, kupionych, zapakowanych i przekazanych Caritas przez parafialne wspólnoty wiernych  z całej Polski. Do Lwowa, Kijowa, Czernichowa, Buczy, Winnicy, Iwano-Frankiwska i mniejszych miejscowości dotarło dotychczas ponad 30 tys. paczek. Ten projekt to próba usystematyzowania spontanicznej pomocy w postaci paczek żywnościowych, które Caritas przekazywała Ukraińcom niemal od pierwszych chwil dramatu za naszą wschodnią granicą.

Pomoc uchodźcom ukraińskim w Polsce

Caritas Polska niemal natychmiast po wybuchu wojny w Ukrainie przystosowała swoje struktury do działania w trybie nadzwyczajnym, adekwatnie do zmieniającej się sytuacji. Było to możliwe między innymi dzięki wiedzy, kompetencjom i doświadczeniu, jakie zdobyliśmy jesienią ubiegłego roku, mierząc się z eskalującym konfliktem na granicy polsko-białoruskiej.

Spośród działań Caritas prowadzonych na rzecz uchodźców w Polsce, do najpilniejszych, jakie podjęliśmy, należały te, które zaspokajały potrzeby socjalno-bytowe, czyli wyżywienie, schronienie, transport oraz wsparcie w ośrodkach Caritas. Sama tylko Caritas Archidiecezji Przemyskiej, prowadząca punkty pomocy na dworcu kolejowym w Przemyślu, a także w Medyce, Korczowej i Krościenku, od początku tego wielkiego kryzysu humanitarnego przygotowywała dla uchodźców 30 tys. kanapek dziennie; łącznie Caritas zapewniła osobom przybywającym z Ukrainy ponad 1,5 mln posiłków, z pomocy Caritas w postaci transportu skorzystało 19,5 tys. osób, a ponad 8300 rodzinom udzielono wsparcia w ośrodkach Caritas.

Drugą bardzo ważną forma pomocy, którą zaoferowaliśmy były porady psychologiczne, wsparcie prawne oraz opieka nad dziećmi. Aby dać wytchnienie matkom uruchomiliśmy punkty, w których wolontariusze zajmują się dziećmi – pierwszy taki punkt powstał na dworcu kolejowym w Przemyślu, strefa dla matek z dziećmi została stworzona przez nas także przy Dworcu Wschodnim w Warszawie. Z pomocy prawnej dzięki Caritas skorzystało 2 tys. osób a z psychologicznej blisko 5 tys., Caritas diecezjalne zapewniły ponadto miejsca pracy dla ponad 300 osób.

Tak wszechstronna pomoc możliwa jest dzięki ogromnej rzeszy wolontariuszy Caritas, którzy z oddaniem pracowali na terenach przygranicznych podczas napływu największej fali migrantów, obsługując między innymi Namioty Nadziei usytuowane na terenach przygranicznych diecezji. Wolontariusze pomagają również przy realizacji obecnych zadań mających na celu wsparcie uchodźców z Ukrainy.

Opieka nad małoletnimi, w tym sierotami z terenów Ukrainy

Spośród uchodźców przyjeżdżających do Polski z Ukrainy grupę o szczególnych potrzebach stanowią najmłodsi – liczba dzieci, w tym sierot, objętych przez Caritas opieką i wsparciem edukacyjnym, to blisko 2,5 tys., przy czym ośrodki Caritas przyjęły już ok. 700 dzieci i opiekunów z ewakuowanych ukraińskich domów dziecka i zakładów rehabilitacyjnych.  Część dzieci z chorobami i różnymi rodzajami niepełnosprawności, została relokowana do specjalistycznych placówek w Polsce i za granicą. W pieczy zastępczej znajduje się 512 ukraińskich dzieci wraz z opiekunami w 11 placówkach w Polsce, a 315 ukraińskich dzieci i ich opiekunów zostało przeniesionych do ośrodków Caritas w Niemczech. Ponad 1600 dzieci objęto w diecezjach opieką i wsparciem edukacyjnym. Wiele innych dzięki Caritas znalazło bezpieczny tymczasowy dom.

Centra Pomocy Migrantom i Uchodźcom

Kompleksową pomocą dla naszych ukraińskich przyjaciół zajmują się Centra Pomocy Migrantom i Uchodźcom, tworzone na wzór tego, które  działa przy Caritas Polska w Warszawie, zapewniając uchodźcom bezpłatną pomoc psychologiczną, kursy językowe, punkt pośrednictwa pracy i miejsce zabaw dla dzieci. Podobne placówki zostały otwarte m.in. w Białymstoku, Częstochowie, Katowicach, Wrocławiu, Zamościu. W sumie  działa ich ponad 30.

Rzecznictwo jako forma wsparcia Ukrainy

Działaniem dopełniającym oferowane formy pomocy jest rzecznictwo, które Caritas Polska prowadzi na różnych szczeblach instytucji samorządowych, państwowych i biznesowych. W odniesieniu do sytuacji związanej z wojną w Ukrainie przygotowaliśmy I Forum Dobroczynności, którego pierwsza część odbyła się w siedzibie Caritas Polska w dniu 14 czerwca br. Naszym celem była wymiana doświadczeń, w tym dobrych praktyk oraz omówienie trudności w świadczeniu pomocy w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia spowodowanej działaniami wojennymi. Wśród zaproszonych prelegentów znaleźli się: przedstawiciele władz rządowych, samorządowych, NGO-sów, Caritas narodowych, w tym Caritas Spes i Caritas Ukraina oraz polskich Caritas diecezjalnych.

Szeroka współpraca

Caritas Polska jako członek sieci Caritas Europa i Caritas Internationalis podejmuje  współpracę w zakresie pozyskiwania i koordynacji międzynarodowej pomocy dla Ukrainy oraz wsparcia ze strony Caritas z innych krajów w działaniach typu emergency i planowaniu kolejnych działań na rzecz integracji migrantów przebywających w Polsce.

Jesteśmy na zaawansowanym etapie przygotowywania, przy wsparciu partnerów z CRS (Caritas USA), Caritas Niemcy, Caritas Szwajcaria, projektu Emergency Appeal, który w przeciwieństwie do Rapid Response Appeal, dedykowanego czterem przygranicznym diecezjom, obejmie większą liczbę jednostek diecezjalnych Caritas. Dzięki temu projektowi będzie można rozszerzyć ofertę wsparcia dla uchodźców wojennych z Ukrainy, szczególnie w formie kompleksowej i zorganizowanej w Centrach Pomocy Migrantom i Uchodźcom.

Caritas Polska cały czas współpracuje ściśle z partnerami w ramach Konfederacji Caritas Internationalis, w tym w szczególności z sekretariatami Caritas Europa i Caritas Internationalis oraz z wieloma Caritas narodowymi, w tym z CRS (Caritas USA) Caritas Niemcy, Caritas Szwajcaria i CAFOD. Jest to nieoceniona pomoc, dzięki której nasze działania są skuteczne i prowadzone w oparciu o międzynarodowe standardy pomocy humanitarnej. Ponadto współpracujemy ściśle ze SG, KKPRM, Urzędem ds. Cudzoziemców, Ministerstwem Rodziny i Polityki Społecznej, RARS, KAS, UNHCR-em i wieloma innymi podmiotami i organizacjami.

Byliśmy zaproszeni na spotkanie z prezydentem Stanów Zjednoczonych  Joe Bidenem, parą prezydencką Republiki Federalnej Niemiec Frankiem-Walterem Steinmeierem i Elke Buedenbender. Gościliśmy polską pierwszą damę Agatę Kornhauser-Dudę, z którą omawialiśmy m.in. możliwości wspólnej pomocy sierotom z ukraińskich domów dziecka.

O naszych działaniach dla Ukrainy czytaj również na caritas.pl/ukraina