Zambia to kraj położony na południu Afryki, prawie dwa i pół raza większy od Polski. Choć językiem urzędowym jest tu angielski, to społeczeństwo na co dzień używa aż 72 miejscowych języków. Od 1975 roku posługę misyjną pełnią tu Siostry Misjonarki Świętej Rodziny. O tym, jak święta Bożego Narodzenia obchodzone są w Zambii, opowiada siostra Małgorzata Jędrzejczak.

Zambia to kraj, który cechuje różnorodność językowa, kulturowa i religijna, dlatego też brakuje tu wspólnych dla wszystkich Zambijczyków tradycji bożonarodzeniowych, a my jako misjonarki, wychowane w religii katolickiej i w polskich tradycjach świątecznych, bardzo mocno doświadczamy nie tylko różnic, ale też braku polskiego świątecznego klimatu.

Nie tak kolorowo, nie tak bezpiecznie

Czas Bożego Narodzenia w Zambii nie jest tak kolorowy, bogaty, przeżywany rodzinnie i tak emocjonalnie, jak w Polsce. Brakuje w zambijskich domach świątecznego wigilijnego stołu i potraw, bardzo rzadko można spotkać przystrojone sztuczne świąteczne drzewka, a pod nimi prezenty. Nie ma też tradycyjnego łamania się białym opłatkiem, składania sobie życzeń i wysyłania świątecznych kartek.

Pasterka, na której gromadzimy się w Polsce o północy, w Zambii, dla bezpieczeństwa ludzi, często sprawowana jest o wcześniejszej godzinie, a w buszu, gdzie księża dojeżdżają z większych parafii, często mszy świętej nie ma.

Pomimo wielu różnic w tradycji, widzimy, że Boże Narodzenie jest czasem radości przeżywanym w bardzo skromnych warunkach, w prostocie i zaufaniu, że Boży Syn, który przychodzi na nasz ludzki świat, rodzi się nie w bogatym domu, nie w czys­tym pachnącym łóżku, ale w ubogiej stajence i na sianie; większość społeczeństwa zambijskiego żyje w podobnych warunkach.

Wśród ubogich i starszych

W Lusace, w dzielnicy Chawama, w jednej z naszych misyjnych placówek czas Adwentu i Bożego Narodzenia przeżywamy wspólnie z najuboższymi dziećmi i osobami starszymi. Każdego roku 26 grudnia spotykamy się w ogrodzie, by wspólnie śpiewać kolędy, świętować oglądając jasełka, zjeść gorący posiłek i ucieszyć się z otrzymanego skromnego podarunku.

Rok temu przez cały Adwent nasi starsi i młodsi podopieczni z Domu Opatrzności Bożej ćwiczyli jasełka przygotowując się do publicznego występu dla TV3 Zambia. W przedstawienie zaangażowali się wszyscy, nie tylko występując w konkretnych rolach, ale także przygotowując stroje, rekwizyty i dekoracje. W jasełkach wystąpiło dziewięć osób w roli aniołów, z czego pięć na wózkach inwalidzkich, jedna osoba niewidoma, jedna z amputowanymi nogami, jedna z dużym niedosłuchem, a także dwie osoby po dziewięćdziesiątce. W role Mędrców również wcielili się starsi mieszkańcy naszego domu, a święty Józef, pomimo wieku i problemów z poruszaniem się, tego dnia wykazał się dużą sprawnością i samodzielnością. Cały występ wspomogli pracownicy naszego Domu Opatrzności Bożej, którzy ubogacili go śpiewaniem kolęd w miejscowym języku njandża i grą na afrykańskich instrumentach. W zambijskiej telewizji w chrześcijańskim programie jasełka ukazały się dwukrotnie – 25 i 26 grudnia.

Zgodnie z naszą tradycją, również w ubiegłym roku, 26 grudnia, w drugi dzień świąt, zebrała się cała nasza duża rodzina, czyli około 300 osób – podopieczni Domu Opatrzności Bożej, dzieci i osoby starsze z naszej ubogiej dzielnicy oraz dzieci, których nauka w szkole jest sponsorowana przez naszych przyjaciół z Polski. Odwiedził nas tego dnia św. Mikołaj, który z radością rozdawał wszystkim jednakowe skromne prezenty. Paczuszki zawierały ciastka, cukierki, lizaki, chrupki i soki. Dzieci wraz z młodzieżą zaprezentowały jasełka i taniec. Zjedliśmy wspólny posiłek przygotowany dla 300 osób i dla nikogo nie zabrakło jedzenia i miejsca.

Przeczytaj także >>> Afrykańskie marzenia. Caritas Polska dla misji polskich sióstr w Zambii i Kenii

Opracowała Urszula Szafrańska-Ulak, zdjęcia s. Małgorzata Jędrzejczak

Tekst ukazał się także w >>> Kwartalniku Caritas <<< Przeczytaj także inne artykuły z Kwartalnika w aplikacji Publico24 Newsstand lub logując się na www.e.caritas.pl

Każdy może wesprzeć dzieła misjonarek w Zambii, wpłacając dowolną kwotę na konto Caritas Polska: 77 1160 2202 0000 0000 3436 4384 wpisując w tytule AFRYKA