Dyrektor Caritas Polska ks. Marcin Iżycki wraz z Caritas Diecezji Siedleckiej podsumował I edycję nowatorskiego projektu „2 KROKI”. Skierowany jest do więźniów przebywających w Zakładzie Karnym i areszcie śledczym w Siedlcach oraz członków ich rodzin. Program „2 KROKI”, opracowany przez p. Ilonę Trojnar z Caritas Siedleckiej, jest pierwszym tak kompleksowo i szeroko ujętym programem pomocy w Polsce.
Projekt realizowany był od kwietnia 2017 r. do marca 2018 r. obejmował dwuetapowy i multidyscyplinarny zakres pomocy osobom osadzonym w tym Zakładzie, wychodzącym na wolność oraz członkom ich rodzin.
Zespół, który realizuje projekt tworzą osoby z Caritas, pracownicy Zakładu Karnego, ks. kapelan Mateusz Czubak – prawdziwy „duch ożywiający” ten program – oraz eksperci z zewnątrz. Jego głównym celem było podniesienie kompetencji społecznych skazanych, szczególnie budowania poprawnych relacji w rodzinie po okresie rozłąki, przeciwdziałanie czynnikom kryminogennym, zwłaszcza agresji i przemocy w rodzinie oraz uzależnieniom. Okazało się jednak, że objął znacznie głębsze obszary życia ludzi, którzy zaleźli się wskutek popełnionych życiowych błędów lub nieszczęśliwych zbiegów okoliczności, za murami wiezienia. Często na wiele lat.
Pierwszy krok, czyli pomoc przygotowawcza –doradcza, psychologiczna, zawodowa, terapii uzależnień, warsztaty terapii zajęciowej, w tym prowadzone wspólnie z członkami najbliższej rodziny– następował jeszcze w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności przez uczestników.
Drugi krok został przewidziany na najtrudniejszy dla wielu skazanych czas – bezpośrednio po wyjściu na wolność. Wtedy lęk przed znalezieniem pracy, miejsca zamieszkania – w przypadku odrzucenia przez rodzinę – czy przed wejściem w nowy wymiar życia społecznego, rodzinnego i środowiskowego, nabiera szczególnej intensywności. Bardzo często kończy się powrotem do nałogów, udziału w grupach przestępczych, a w końcu do więzienia. Tak toczy się „błędne koło” pokoleniowego nieszczęścia, które przy braku konsekwentnej pomocy osadzonym w odpowiednim czasie wciąga ich dorastające dzieci, które są wychowywane bez ojca lub przy ich gorszącym wpływie, a następnie ich własne dzieci. Ogromne są straty moralne i społeczne, powodowane przez tak rozwijające się rodzinne patologie. Ogromne są też zaniedbania w dotychczasowym systemie pomocy postpenitencjarnej – a właściwie przy jego braku.

Pierwszy krok zrobiony. Od prawej : ppłk Marek Suwiński – Dyrektor Zakładu Karnego w Siedlcach, ks. Marcin Iżycki – Dyrektor Caritas Polska, ks. dr Marek Bieńkowski – Dyrektor Caritas Siedleckiej
W ciągu pierwszego roku działania programu powstał na terenie Zakładu Karnego „Klub Ojca” pod hasłem „Ojciec Niezłomny”, odbudowujący wśród osadzonych postawy świadomego, odpowiedzialnego i troskliwego ojcostwa, przygotowujący wychodzących na wolność do spotkania z dziećmi po okresie rozłąki. Odbywały się wspólne zajęcia i zabawy rodzinne w czasie odwiedzin, powstał nawet pierwszy w Polsce Więzienny Zespół Caritas. Miały również miejsce uroczystości religijne i patriotyczne, miedzy innymi grupa osadzonych, pracowników ZK oraz zaproszonych gości uczestniczyła w Narodowym Czytaniu „Wesela” Wyspiańskiego.
Odbył się też kilkudniowy, integracyjny wyjazd grupy skazanych z rodzinami do ośrodka Caritasu w Bieszczadach. Dla wielu uczestników był to pierwszy w życiu rodzinny wyjazd rekreacyjny. W gronie opiekunów grupy znaleźli się także doradcy rodzinni, prawnik i psycholog, którzy na miejscu udzielali uczestnikom porad i wskazówek. Ogółem w pierwszej edycji „2 Kroków” wzięło udział 110 skazanych plus spore grono ich dzieci i najbliższych.
Dla uczestników pierwszego kroku drugi krok właśnie się rozpoczyna. Są już pierwsze zwolnienia i pierwsze kroki na wolności. Program weryfikuje się w czasie znacznie dłuższym niż rok, ale już są znaki, że „praca u podstaw” jeszcze na terenie Zakładu Karnego przynosi owoce. Obecny na konferencji prasowej Dyrektor Caritas Polska ks. Marcin Iżycki zapewnił, że będzie nadal wspierał rozwój programu „2 Kroki” i jest nadzieja, że będzie on przedłużony. Oryginalność i zalety tego programu skupiły już uwagę mediów i resortu Ministerstwa Sprawiedliwości, a Rzecznik Praw Obywatelskich objął go honorowym patronatem.
W podsumowaniu pierwszego roku satysfakcję z jego realizacji wyraził również Dyrektor Zakładu Karnego w Siedlcach ppłk Marek Suwiński. Twórcom i realizującym program „2 Kroki” z Dyrektorem Caritas Siedleckiej ks. dr. Markiem Biernackim na czele – serdecznie gratulujemy!
Janusz Sukiennik
fot. Anna Nowińska

Pamiątkowa fotografia na zakończenie 1 Kroku