Caritas Polska we współpracy z Caritas Jerozolima realizuje projekt wsparcia osób niepełnosprawnych na terenie Autonomii Palestyńskiej. W projekcie zatytułowanym „Zapobieganie izolacji i wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych w Autonomii Palestyńskiej” uczestniczy dziesięć ośrodków pomagających dzieciom i dorosłym dotkniętym różnego typu niepełnosprawnościami.

Autonomia Palestyńska jest krajem zmagającym się z licznymi problemami o charakterze społecznym, ekonomicznym i politycznym. Zakres wsparcia dla osób niepełnosprawnych udzielany przez sektor publiczny jest bardzo niewielki, a potrzeb jest dużo – szacuje się, że około 7% społeczeństwa palestyńskiego dotkniętych jest jakąś formą niepełnosprawności. Zdecydowana większość opieki i wsparcia dla niepełnosprawnych pochodzi zatem od organizacji pozarządowych, które często odczuwają trudności spowodowane brakiem środków finansowych oraz wykwalifikowanego personelu. Na terenie Autonomii Palestyńskiej nie ma bowiem żadnych specjalistycznych studiów z zakresu pedagogiki specjalnej. Równocześnie w społeczeństwie nie ma powszechnego zrozumienia dla problemów osób niepełnosprawnych i ich rodzin, przez co dziecko niepełnosprawne bywa postrzegane jako powód do wstydu.

W ramach projektu współfinansowanego przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP w 2016 roku zrealizowane zostaną działania skierowane na poprawę wyposażenia ośrodków dla niepełnosprawnych, kształcenie kadr oraz upowszechnianie wiedzy o problemach niepełnosprawnych poprzez kampanię społeczną. Projekt realizowany jest na terenie Autonomii Palestyńskiej w regionie Betlejem.

Wyposażenie dla ośrodków

Zakupione zostanie dodatkowe wyposażenie do dziesięciu ośrodków zajmujących się dziećmi i dorosłymi dotkniętymi różnego typu niepełnosprawnościami działających w regionie Betlejem. Są to wyjątkowe placówki, świadczące mało dostępne usługi i borykające z ciągłymi problemami finansowymi, ale wyróżniające się bardzo zaangażowaną kadrą, realizującą z misją swoją pracę. Zakupiony sprzęt medyczny i edukacyjny pozwoli na podniesienie standardu niesionej pomocy oraz objęcie nią większej liczby potrzebujących.

Wśród tych ośrodków jest między innymi Holy Child Program – ośrodek w Beit Sahour zajmujący się dziećmi z problemami społeczno-emocjonalnymi i zaburzeniami zachowania, problemami psychicznymi i lekkim upośledzeniem. Problemy tych dzieci często spowodowane są przeżytą traumą, są to często dzieci z domów dziecka, pozbawione bliskości i poczucia bezpieczeństwa. Oprócz zajęć w szkole, ośrodek zapewnia grupy wsparcia i edukacji dla rodziców, wychodząc z założenia, że tylko dzięki pracy z całą rodziną możliwa jest naprawdę skuteczna pomoc. Mniej więcej połowa dzieci w ośrodku to chrześcijanie, a druga połowa to muzułmanie. Szkoła odgrywa także rolę w dialogu między religiami, podczas zajęć z edukacji religijnej nauczane są elementy z obu religii, a także z tradycji żydowskiej, z akcentem na te elementy, które łączą wyznawców różnych religii.

Innego typu pomoc świadczy centrum Al Basma w Beit Sahour, które obejmuje opieką młodzież i osoby dorosłe z lekkim lub umiarkowanym upośledzeniem umysłowym. Praca z niepełnosprawnymi odbywa się na zasadzie warsztatów terapii zajęciowej. Prowadzone są zajęcia z tkactwa, w tym z używanych materiałów, a rezultatem są pledy i dywany. Ośrodek działa ekologicznie – w ramach warsztatów recyklingowany jest papier, z którego powstają notesy czy kartki świąteczne, a także kostki opałowe do pieca, ogrzewającego zimą ośrodek.

W ramach projektu wspierane są także takie placówki jak szkoła dla niewidomych i słabo widzących, szkoła dla osób niesłyszących, całodobowe centra opiekuńcze dla upośledzonych dzieci i dorosłych czy ośrodki rehabilitacyjne.

Szkolenie z pedagogiki specjalnej

Osoby związane z pomocą niepełnosprawnym w Autonomii Palestyńskiej zgodnie stwierdzają, że istotnym problemem jest brak dostępu do edukacji ukierunkowanej na pracę z dziećmi i dorosłymi z niepełnosprawnościami. Nie ma takiego kierunku studiów na żadnej uczelni, więc umiejętności pracownicy ośrodków zdobywają w praktyce, ucząc się jedni od drugich. Dzięki projektowi realizowanemu przez Caritas Polska we współpracy z Caritas Jerozolima dziesięcioro pracowników placówek objętych projektem uczestniczy w kursie z pedagogiki specjalnej, po którym otrzymają dyplom specjalizacyjny. Ten intensywny kurs odbywa się na uczelni Palestine Ahliya University w Betlejem. Jak powiedziała pracownikom Caritas Polska jedna z uczestniczek szkolenia, Lana Zoughbei z ośrodka Jemima dla osób z upośledzeniem umysłowym: Ten kurs jest dla nas wielką szansą, ponieważ mamy dużo informacji zebranych poprzez doświadczenie w pracy, ale potrzebujemy je zweryfikować i pogłębić. Największym wyzwaniem jest dla nas to, że wydaje nam się, że jesteśmy sami. Słowa studentki potwierdził opiekun naukowy kursu, dr Sami Basha, który zwrócił uwagę, że szczególnie ważna jest nauka pracy zespołowej. Kurs stwarza możliwość pogłębienia współpracy między różnymi ośrodkami i nauki nie tylko z książek i od prowadzących, ale także od pozostałych uczestników.

Osoby, z którymi spotkali się pracownicy Caritas Polska podczas wizyty w Autonomii Palestyńskiej podkreślały, że są wdzięczne za pomoc, która ma dla nich nie tylko wymiar finansowy, ale też – co jeszcze ważniejsze – daje im wsparcie moralne i poczucie, że nie są pozostawieni sami sobie.

Projekt „Zapobieganie izolacji i wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych w Autonomii Palestyńskiej” jest współfinansowany w ramach programu polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.

 Opr. Agnieszka Nosowska