26 stycznia br. w Warszawie miało miejsce posiedzenie Komisji Charytatywnej Konferencji Episkopatu Polski. Poruszano na nim m.in. tematy pomocy migrantom i uchodźcom i wsparcia mieszkańców Ukrainy pozostających w swojej ojczyźnie.

Posiedzenie Komisji Charytatywnej KEP odbyło się z udziałem m.in. ks. bp. Wiesława Szlachetki, przewodniczącego Komisji Charytatywnej KEP, członków Komisji Charytatywnej i konsultorów oraz zaproszonych gości, w tym m.in. ks. bp. Krzysztofa Zadarki oraz gen. bryg. SG Andrzeja Jakubaszka. Biskup Szlachetka podziękował zebranym za pochylenie się nad tematem pomocy i wyraził nadzieję, że to zaangażowanie przyniesie spodziewane owoce.

W agendzie spotkania znalazły się 4 tematy. Pierwszy to pomoc migrantom i uchodźcom na granicy polsko-białoruskiej. Drugi to pomoc migrantom i uchodźcom niesiona w Polsce. Trzeci temat poświęcony został pomocy niesionej mieszkańcom Ukrainy, którzy pozostali w swojej ojczyźnie. Na koniec zaplanowano dyskusję na temat Dnia Dobra, który będzie zwieńczeniem obchodów Tygodnia Miłosierdzia.

Sytuacja na granicy z Białorusią

Sytuację tę w wyczerpujący sposób przedstawił komendant Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej gen. bryg. SG Andrzej Jakubaszek. Na wstępie podziękował za zainteresowanie tematem i za wsparcie od Caritas niesione od 1,5 roku, a następnie skupił się na przedstawieniu sytuacji na granicy polsko-białoruskiej i działaniach Podlaskiej Straży Granicznej. Jak wynika z obserwacji, która jest możliwa dzięki nowoczesnemu systemowi monitorowania, granicę tę usiłują obecnie przekraczać mężczyźni w sile wieku. Są to głównie Afgańczycy, Syryjczycy, obywatele Iraku i Jemenu, a od niedawna coraz więcej Białorusinów. Większości nieuprawnionych przekroczeń udaje się zapobiec, natomiast osoby, które nielegalnie znalazły się po polskiej stronie, są kierowane do 6 ośrodków zamkniętych, a następnie do ośrodków otwartych. W ośrodkach są 1152 miejsca o różnych profilach (rodzinny, żeński, męski, dla dzieci itp.), z czego ponad 700 miejsc jest zajętych, obecnie głównie przez młodych mężczyzn. Spośród osób przekraczających polsko-białoruską granicę tylko ok. 4% składa wnioski o azyl w Polsce. Jak podkreślił gen. Jakubaszek, cenna jest tu współpraca z Caritas Polska oraz Caritas diecezjalnymi, które przekazują migrantom pomoc rzeczową, m.in. plecaki z artykułami pierwszej potrzeby, a także udzielają wsparcia psychologicznego. O tej pomocy szerzej opowiedział Grzegorz Kowalczuk z Caritas Polska, który dodał, że organizacja wspiera zarówno ośrodki męskie, jak i ośrodki o innych profilach, w tym te, w których przebywają rodziny, doposażając je w pomoce naukowe i urządzając w nich miejsca zabaw dla dzieci. Choć pomoc osobom przekraczającym polsko-białoruską granicę jest niezwykle trudna ze względu na kontekst społeczno-polityczny, Caritas, w miarę swoich możliwości, dokłada starań, aby była ona skuteczna.

Pomoc dla uchodźców z Ukrainy

Kolejnym tematem obrad była pomoc dla uchodźców z Ukrainy. Małgorzata Jarosz-Jarszewska, zastępca Dyrektora Caritas Polska, na wstępie podkreśliła wagę pomocy, jakiej udzielały i udzielają Caritas diecezjalne oraz że po miesiącach wojny pomoc ta jest obecnie dobrze zorganizowana i wkrótce zostaną przedstawione pełne dane na temat jej skali od początku wojny na Ukrainie. W dalszej części wypowiedzi zwróciła uwagę na potrzeby ośrodków Caritas, które przyjęły uchodźców z Ukrainy, a szczególnie tych, które dały dach nad głową grupom tzw. wrażliwym, takim jak dzieci z pieczy zastępczej. Podkreśliła także ważną rolę 32 Centrów Pomocy Migrantom i Uchodźcom prowadzonym przez Caritas diecezjalne i Caritas Polska, które oferują kompleksową pomoc, m.in. rzeczową, socjalno-administracyjną, psychologiczną, prawną, w nauce języka polskiego czy w znalezieniu zatrudnienia. Opowiedziała także o pracy Caritas Polska nad włączeniem uchodźców z Ukrainy w istniejące i funkcjonujące od lat programy dla potrzebujących w naszym kraju – m.in. seniorów w pomoc finansową w postaci kart przedpłaconych i dzieci w Wakacyjną Akcję Caritas, Dzień Dziecka czy Tornister Pełen Uśmiechów, co udało się już zrealizować w ubiegłym roku. Podkreśliła konieczność wsparcia o charakterze integracyjnym oraz opowiedziała o rozwoju działów Caritas zajmujących się pomocą świadczoną uchodźcom, m.in. w Centrach Pomocy Migrantom i Uchodźcom, w których zarejestrowane są tysiące osób (dla przykładu z pomocy warszawskiego CPMiU korzysta obecnie 10 tys. osób).

Pomoc dla tych, którzy zostali na Ukrainie

Kolejni prelegenci z Caritas Polska przedstawili programy, które uruchomione zostały z myślą o tych, którzy bezpośrednio doświadczają skutków wojny. Jednym z ważniejszych jest program Rodzina Rodzinie Ukraina. Obecnie do programu włączonych jest ponad 600 rodzin z diecezji kijowsko-żytomierskiej, natomiast w 2023 r. planowane jest objęcie wsparciem kolejnych 500 rodzin z diecezji charkowsko-zaporoskiej. Pomocą otrzymają przede wszystkim rodziny wielodzietne, osoby starsze i niepełnosprawne. Działania będą prowadzone jak do tej pory, razem z ukraińską Caritas-Spes, która jest doskonale zorientowana w potrzebach mieszkańców tych regionów. W dalszej części przedstawiony został nowy projekt – Punkty Nadziei. Kilka Punktów Nadziei już funkcjonuje. Znajdują się one głównie w schronach, a ich zadaniem jest wsparcie mieszkańców Ukrainy w czasie przerw w dostawie energii. W punktach mogą się oni ogrzać i bezpiecznie przeczekać czas nalotów.

Dobra jest więcej…

W ostatniej części spotkania ks. Tomasz Roda, zastępca Dyrektora Caritas Polska, przedstawił plany związane z obchodami Dnia Dobra, który będzie miał miejsce 22 kwietnia tego roku. Będzie to dzień wieńczący Tydzień Miłosierdzia, następujący po Niedzieli Miłosierdzia Bożego. Jak powiedział, Niedziela Miłosierdzia Bożego będzie przyjęciem miłości Boga, a na zakończenie tygodnia, czyli w Dniu Dobra, pokażemy, że przyjęta miłość może być przekazywana dalej. Hasłem Dnia Dobra będzie „Spotkanie”, dlatego diecezjalne ośrodki wolontariatu zostaną zaproszone do tego, by zgłaszały miejsca, gdzie takie spotkanie się odbędą. Zdaniem ks. Rody, Dzień Dobra to okazja do powiedzenia głośno, że Caritas, a przez to również i Kościół, jest aktywna i w jej działaniach jest wiele dobra. Podkreślił także niebagatelną rolę wolontariuszy skupionych w Parafialnych Zespołach Caritas, Szkolnych Koła Caritas, a także w kręgach akademickich.