W dniach 21-22 czerwca br. w Warszawie odbyło się Zgromadzenie Dyrektorów Caritas Diecezjalnych. W czasie obrad podejmowano najważniejsze tematy dotyczące dotychczasowej i planowanej pomocy niesionej przez Caritas w Polsce.

Dwudniowe obrady rozpoczął modlitwą ks. bp Wiesław Szlachetka, przewodniczący Komisji Nadzorczej Caritas Polska, a słowo wstępne wygłosił ks. dr Marcin Iżycki, dyrektor Caritas Polska.

Rozpoczynając obrady sekretarz Caritas Polska, Olga Sułkowska, przedstawiła zmiany w strukturze Caritas Polska i zaprezentowała najważniejsze obszary działalności. Następnie wymieniła najważniejsze wydarzenia organizowane przez Caritas Polska, które odbędą się w najbliższym czasie, a które są istotne dla wszystkich Caritas diecezjalnych. Wśród nich jest m.in. Partners Meeting, czyli spotkanie Caritas Polska z Caritas narodowymi z sieci Caritas Internationalis, doroczna Gala Ubi Caritas, Forum Dobroczynności, czyli event dla najważniejszych darczyńców Caritas, czy tradycyjna pielgrzymka osób bezdomnych na Jasną Górę.

Najważniejsze tematy podejmowane podczas zgromadzenia

Następnie głos zabrał ks. Marcin Iżycki. – Każdy z nas zdaje sobie sprawę, jak ogromne są potrzeby socjalno-bytowe i to one przede wszystkim wyznaczają cele dla caritas w Polsce i są powodem realizacji kolejnych zadań, również tych, które wyznaczamy sobie sami, kierując się ponadczasową misją świadczenia miłosierdzia przez Kościół – powiedział. Przedstawił tematy, które zostały poruszone na 22. zgromadzeniu generalnym organizacji skupiającej 165 krajowych organizacji Caritas, które odbyło się w maju br. w Rzymie. Podkreślił, że do szczególnie ważnych zadań Caritas należy misja w Jemenie, ale także wsparcie dla uchodźców, o którym szeroko dyskutowano w Rzymie, doceniając działania Caritas w Polsce. Dyrektor zapowiedział, że szczególnie ważne jest długofalowe wsparcie instytucjonalne dla uchodźców, które będzie kontynuowane dzięki środkom pozyskanym z Emergency Appeal oraz funduszom europejskim z programu FAMI. W swoim wystąpieniu Dyrektor przeszedł następnie do tematu wsparcia dla osób chorych, starszych, wykluczonych, a także dzieci i młodzieży, dla których pomoc Caritas to jedyna nadzieja na godne życie. – W obszarze seniorów i osób chorych zrobiliśmy diagnozę potrzeb i problemów oraz przygotowaliśmy raport „Opieka długoterminowa i hospicyjna w Polsce” – powiedział. Ponadto przypomniał o niezwykle ważnej roli wolontariatu w działaniach Caritas i reorganizacji strategii wolontariatu długoterminowego.

Współpraca w ramach sieci Caritas Internationalis

Po wystąpieniu ks. Marcina Iżyckiego zgromadzonych powitał ks. bp Wiesław Szlachetka, a następnie głos zabrał Ireneusz Krause, zastępca Dyrektora Caritas Polska, opowiadając szczegółowo o tegorocznym zgromadzeniu generalnym organizacji w Rzymie. Przestawił wynik wyborów nowych władz Caritas Internationalis, opowiedział o współpracy w ramach regionów Caritas Internationalis i o korzyściach płynących ze współpracy w ramach organizacji. Następnie głos oddał mecenasowi Michałowi Poniatowskiemu, który przedstawił nową strategię i statut Caritas Internationalis.

Do wystąpienia obu prelegentów nawiązała Małgorzata Jarosz-Jarszewska, zastępca dyrektora Caritas Polska, która podkreśliła, że współpraca w ramach Caritas Internationalis uczy nas dobrego zarządzania programami oraz tego, że nie można pomijać kolejnych etapów realizacji – np. solidnej analizy potrzeb, która znacząco podnosi wartość niesionej pomocy. Podkreśliła także ważną rolę wizyt studyjnych i monitoringu działań, co Caritas Polska praktykuje np. realizując programy zagraniczne. Dzięki temu łatwiej jest pozyskiwać środki na projekty, a same projekty są lepiej prowadzone. Temat audytu szczególnie zainteresował zgromadzonych, o czym po krótce dyskutowano, a zasady audytu przedstawił Ireneusz Krause.

Uchodźcy, sytuacja na Ukrainie i fundusze europejskie

Po dyskusji prowadząca spotkanie przekazała głos gościowi, ks. bp. Edwardowi Kavie, sekretarzowi generalnemu Konferencji Episkopatu Ukrainy, który w imieniu episkopatu Ukrainy podziękował za pomoc udzielaną przez Kościół i Caritas w Polsce. Następnie przedstawił sytuację na Ukrainie. Jak zaznaczył, co 5 obywatel Ukrainy stał się uchodźcą wewnętrznym lub szukającym schronienia za granicą. Wynika to z realnego zagrożenia ostrzałami, ale też z niedawnego zalania kilkudziesięciu miejscowości po wysadzeniu tamy w Nowej Kachowce. Zanieczyszczenia oraz rozkładające się ciała ludzi i zwierząt, które odsłania ustępująca powoli woda, sprzyjają rozprzestrzenianiu się chorób, w tym tak groźnych, jak cholera. Podkreślił też, że najbiedniejsi ludzie zostali na Ukrainie, a jeśli nawet wyjechali za granicę, to z powodu braku środków już wrócili, choć nie zawsz mieli do czego.

W kolejnej części środowego zgromadzenia głos zabrał Maciej Kaczorowski, dyrektor Departamentu Funduszy Europejskich MSWiA, który zreferował temat Funduszy FAMI. Zaznaczył, że w perspektywie lat 2021-2027 Komisja Europejska, widząc narastające potrzeby, przeznaczyła znaczące środki na migracje, granice i bezpieczeństwo. Środki takie w ramach Funduszu Azylu Migracji i Integracji otrzymała także Polska. Po obszernej prezentacji dyrektorzy poszczególnych Caritas zainteresowani korzystaniem z Funduszu zadawali pytania. Dyskusję podsumowała Małgorzata Jarosz-Jarszewska, zastępca Dyrektora Caritas Polska.

Kolejna prezentacja dotyczyła pomocy żywnościowej, o której opowiedział Bartłomiej Kulisz z Caritas Polska. W podsumowaniu uwzględnił programy takie jak POPŻ, Spiżarnia Caritas oraz Jadłodajnia – edycja 2023. Prelegent podkreślił konieczność poprawy współdziałania niektórych sieci sklepów, które zobowiązane są do oddawania nadwyżek żywności np. w ramach programu Spiżarnia Caritas. Następnie opowiedział o możliwości dofinansowaniu programu Jadłodajnia – 2023.

Następnie głos zabrał Bartłomiej Sądej z Krajowej Grupy Spożywczej zrzeszającej wielu producentów żywności, który opowiedział o chęci i możliwościach współpracy z Caritas w Polsce, a także o dotychczasowej współpracy z fundacjami, które pozyskują produkty spożywcze na potrzeby najuboższych w kraju i na Ukrainie.

Pomoc zagraniczna

Po przerwie goście ponownie zgromadzili się, by rozmawiać o pomocy – tym razem zagranicznej. O braterskiej współpracy z organizacjami partnerskimi w Syrii i w Libanie oraz o programie Rodzina Rodzinie, a także o potrzebnych w tych krajach programach edukacyjnych opowiedziała Sylwia Hazboun z Caritas Polska, natomiast specyfikę pracy na Bliskim Wschodzie i przebieg współpracy z partnerami zreferował Ireneusz Krause, który następnie głos oddał przedstawicielom z partnerskiej organizacji Hope Center działającej w Syrii. Goście opowiedzieli o sytuacji chrześcijańskich rodzin w Syrii, o ich historii i historii kraju. Dopełnieniem relacji był poruszający film nakręcony w Syrii. Goście potwierdzili, że program Rodzina Rodzinie pozwala odzyskać ludziom godność, a płynąca pomoc jest dla nich światełkiem nadziei, potwierdzeniem tego, że ktoś o nich pamięta. Dodali też, że szczególnym komponentem programu pozwalającym uniezależnić się od pomocy z zewnątrz jest wsparcie dla mikroprzedsiębiorców. Goście opowiedzieli także o sytuacji po trzęsieniu ziemi, które pogłębiło problemy mieszkańców Syrii.

Drugi dzień obrad. Programy krajowe

Drugi dzień obraz rozpoczął się mszą św. i wspólnym śniadaniem. Pierwszym tematem poruszonym podczas obrad była pomoc dla seniorów, o której opowiedziała Monika Figiel z Caritas Polska. Prelegentka przedstawiła wspomniany już raport pt. „Opieka długoterminowa i hospicyjna w Polsce” oraz wnioski wynikające z dokumentu. Podkreśliła m.in. ogromną role hospicjów domowych, które są prowadzone przez Caritas diecezjalne. Hospicja te dają pacjentom przebywającym w domach często jedyną możliwość stałego kontaktu z lekarzem, a także ogromną pomoc rodzinom opiekującym się ciężko chorymi bliskimi.

W kolejnej części spotkania głos zabrał Erenst Zienkiewicz z Caritas Polska, który opowiedział o wsparciu ukraińskich dzieci w pieczy zastępczej i ich opiekunów oraz ich relokacji do ośrodków Caritas, na które środki przeznacza UNICEF. Przestawił także wnioski z dotychczasowego funkcjonowania Centrów Pomocy Migrantom i Uchodźcom.

Po obszernej porannej części programu głos zabrał ks. Tomasz Roda, zastępca dyrektora Caritas Polska, opiekujący się działem wolontariatu. Przedstawił podjęte w tym roku działania dotyczące wolontariatu i podsumował tegoroczny Dzień Dobra. Podkreślił potrzebę organizowania Dnia Dobra w takiej formie, na co odpowiedź dała przeprowadzona ankieta.

Następnie głos zabrał mecenas Michał Rygiel z Caritas Polska, który przedstawił problematykę przetwarzania danych w projektach krajowych, a której znajomość to konieczność w działalności instytucji charytatywnych, takich jak Caritas diecezjalne.

W kolejnej części spotkania Ireneusz Krause, Marcin Kawko i Andrzej Biederman przedstawili nowy program Caritas Laudato Si zaplanowany na lata 2023-2024. Podsumowali także wcześniejszą edycję programu oraz zielone inicjatywy podejmowane w wielu parafiach na terenie kraju.

Ostatni temat poruszany w czasie zgromadzenia dotyczył pomocy humanitarnej na Ukrainie oraz współpracy Caritas w Polsce z Caritas-Spes. Głos zabrali wyjątkowi goście – ks. bp Oleksandr Jazłowiecki i ks. Wiaczesław Gryniewicz – oraz przedstawiciele Caritas Polska.

Po dyskusji i wnioskach podsumowanie przestawili ks. bp Wiesław Szlachetka oraz ks. Marcin Iżycki.