1 grudnia obchodzony jest Światowy Dzień AIDS. Na świecie żyje blisko 37 milionów osób z HIV/AIDS. Caritas Polska regularnie wspiera Zgromadzenie Sióstr od Aniołów pracujące w Rwandzie, mające pod swoją opieką m.in. 300 osób chorych na AIDS.
S. Halina Kania kieruje pracami Ośrodka Zdrowia w Nyakinamie. Ośrodek na przestrzeni lat modernizował się, otwierane były kolejne oddziały. Niezwykły jest brak lekarzy, są za to zatrudnieni pielęgniarze, wykonujący zadania lekarzy. I jak się okazuje, wiele można zrobić w takich warunkach. Pielęgniarze zajmują się m.in. konsultacjami, poczynając od pediatrii, kończąc na laryngologii. Na terenie ośrodka działa apteka, szpitalik na 45 łóżek, porodówka oraz laboratorium. Wykonuje się tam specjalistyczne badania, przede wszystkim na występowanie gruźlicy, ale też AIDS. Chorzy są przywożeni nawet z odległych miejscowości. Ważna jest działalność profilaktyczna. Szczepienia obejmują wszystkie dzieci w okolicy, szczególnie te narażone na choroby w związku z niedożywieniem i osłabieniem. Prowadzone są badania prenatalne. Obecnie choroby, z którymi się walczy, to przede wszystkim robaczyce, zapalenie płuc oraz gruźlica. Pod opieką jest ponad 300 osób chorych na AIDS, którzy przychodzą po leki antyretrowirusowe. W przypadku, kiedy choroba jest w poważnym stadium – siostry odwożą chorego do szpitala.
Ośrodek obejmuje swoją opieką ponad 34 tysiące ludzi, mieszkających w 51 wioskach. Z najdalszej wioski idzie się tu piechotą prawie 3 godziny. Na konsultacje trafia tu średnio 70-100 osób dziennie. Pacjenci doceniają dostępność leków (nie każdy ośrodek zdrowia je zapewnia). Również własny ambulans jest czymś, co wyróżnia to miejsce. Siostry przewożą nim pacjentów do szpitala, kiedy uznają, że potrzebują oni zaawansowanej opieki. Jednak do niektórych wiosek nie da się dojechać samochodem i trzeba dotrzeć do chorych na piechotę. Zdarza się, że siostry leczą całkowicie za darmo, czasem koszty leczenia udaje się rozłożyć na wieloletnie raty, byle tylko chorego było stać na leczenie.
„To, co daje mi satysfakcję z tej pracy, to wdzięczność ludzi. Starają się również mi pomagać. Personel wyręcza mnie w różnych pracach, które sami potrafią zrobić. Lokalni mieszkańcy biorą odpowiedzialność za ten ośrodek. Próbują samodzielnie rozwiązywać problemy i nie trzeba ich we wszystkim instruować, jak niestety było na początku. Miejscowi byli bardzo uzależnieni od pomocy, teraz potrafią sami zająć się ośrodkiem, co daje nadzieję, że kiedy nas nie będzie, to będzie on nadal funkcjonował i służył potrzebującym w Rwandzie.”
Od kilku lat działa w Rwandzie nowy system ubezpieczenia społecznego. Każdy obywatel jest zobowiązany płacić składki, które nie są wysokie. Wynoszą 3000 franków rwandyjskich miesięcznie, czyli niespełna 13 zł. Na ogół Rwandyjczyków stać na to, zdarzają się jednak ludzie, którzy muszą szukać pomocy w instytucjach charytatywnych, dotyczy to szczególnie rodzin wielodzietnych. Ci, którzy znaleźli się poza systemem, a którym zależy na zdrowiu ich rodzin, są często wspierani właśnie przez siostry.
Uzupełnieniem zadań ośrodka zdrowia jest Centrum Dożywiania. Trafiają do niego przede wszystkich osoby opuszczone – matki z dziećmi upośledzonymi (często z porażeniem mózgowym). Przychodzą raz w tygodniu i dostają ciepły posiłek oraz porcję mąki, aby przez tydzień mogły przygotowywać Igikoma, papkę składającą się z mąki z sorga, z soi i kukurydzy, wymieszanej z dodatkiem cukru. Po posiłku matki są uczone przydatnych umiejętności, choćby uprawy owoców i warzyw w ogrodzie. Z ogrodu znajdującego się na terenie Centrum zbiera się plony, które urozmaicają dietę podopiecznych sióstr oraz pozwalają na zaspokojenie głodu kolejnych potrzebujących. Prowadzona jest kuchnia pokazowa, gdzie uczy się technik przygotowania pełnowartościowych posiłków z podstawowych produktów, które można znaleźć na miejscu. Podstawą diety w Rwandzie są fasola i bataty. Siostry przekazują podopiecznym dodatkowe warzywa (kapustę, marchew, buraki). Kobiety razem sporządzają posiłki i potem w domu praktykują to, czego się nauczyły. Ważna jest również nauka zasad higieny.
Centrum Dożywiania miesięcznie ma średnio 100 podopiecznych. Ludzie trafiają tam w różny sposób. Animatorzy Zdrowia pracują w okolicznych wioskach, gdzie co miesiąc mierzą i ważą dzieci, rozpoznając przy tym choroby głodowe. Odbywają cyklicznie spotkania z mieszkańcami i jeżeli zaistnieją jakieś kłopoty, to starają się je rozwiązać na miejscu. Organizują lokalne kuchnie, gdzie rodziny wspólnie przygotowują posiłki, by szybko dożywić dzieci. Jeżeli jednak sytuacja tego wymaga, dziecko jest przewożone do Centrum Dożywiania, które funkcjonuje dzięki pomocy z zewnątrz. Dla ciągłości jego działania szczególne znaczenie ma wsparcie organizacji MAITRI.
Problemem jest administracja ubezpieczenia społecznego, która nie płaci regularnie faktur, co utrudnia funkcjonowanie całego ośrodka, wypłatę pensji personelowi i zakup leków. Narósł dług, a należności trzeba spłacać u państwowego dostawcy leków, u którego wszyscy są zobligowani dokonywać zakupów. Pomimo zrozumiałych trudności pracownicy nie tracą ducha i wspólnie chcą przez nie wszystkie przebrnąć.
„Czasami mam wątpliwości, ale wtedy personel dodaje mi otuchy mówiąc – Siostro, dotychczas wychodziliśmy z tego, to i teraz nam się uda. Może nie od razu, może trzeba będzie poczekać, ale wyjdziemy na prostą. Nie trzeba będzie zamykać ośrodka zdrowia i dożywiania”. S. Halina dodaje, że jej współpracownicy, wraz z siostrami, chcą cały czas pełnić swoją rolę, towarzyszyć potrzebującym. – Rozmawiać z nimi, być otwartym, wysłuchać ich, po prostu „być”, nie trzeba zawsze „mieć” – przekonuje s. Halina Kania.
Caritas Polska regularnie wspiera Zgromadzenie Sióstr od Aniołów pracujące w Rwandzie. Przeczytasz o tym tu: Misja Caritas Polska w Rwandzie
Przeczytaj także o innych działaniach tych niezwykłych sióstr: [Reportaż Caritas] Światowy Dzień Hospicjów i Opieki Paliatywnej
Jak to jest wyjeżdżać w takie miejsca jak Rwanda? Podzielili się tym Maurycy i Mikołaj, zajmujący się działaniami foto-video w Caritas: Czy ubodzy potrzebują kamery?
Prosimy o wpłaty na konto z dopiskiem AFRYKA na konto nr 77 1160 2202 0000 0000 3436 4384
