11 listopada 1918 r., spełnił się sen Polaków o wolnym, niepodległym kraju. Po rozbiorach i 123 latach niewoli, rusyfikacji i germanizacji, po wielkich powstaniach Państwo Polskie powróciło na mapę Europy. To także ważny moment w historii Caritas.

Okres zaborów to dla Polaków walka o zachowanie polskości i nacisk na samokształcenie. Powstają pierwsze organizacje paramilitarne, które przeczuwają nadchodzącą okazję do odzyskania suwerenności. Jeszcze przed odzyskaniem niepodległości pojawiają się inicjatywy społeczne, które dadzą początek Caritas na ziemiach polskich.

Podczas niewoli Polacy starali się wieść życie zgodnie ze swoim sumieniem i wewnętrznym poczuciem solidarności. To one skłaniały ich do wzmożonej aktywności społecznej, zwłaszcza w Galicji. Był to ośrodek życia społecznego cieszący się względną autonomią. Wśród szalejącej germanizacji w zaborze pruskim, rugującym wszelkie objawy polskości, powstaje zaczątek obecnej Caritas. Organizacja, powstała paradoksalnie na wzór pruskiej Caritasverband, na samym początku występowała pod nazwą Związku Polsko-Katolickich Towarzystw Dobroczynnych. W 1907 r. w Poznaniu odbyło się pierwsze zebranie organizacyjne, któremu przewodniczyli ks. Piotr Wawrzyniak i ks. Stanisław Adamski.

Wraz ze wzrostem aktywności społecznej rośnie świadomość narodowa. Cały czas była obecna w zniewolonej przez zaborców Polsce, utwierdzały ją kolejne powstania, ale zmieniająca się sytuacja międzynarodowa zaczęła dawać realną perspektywę na odzyskanie niepodległości. Europa dzieli się na dwie frakcje – ententę i państwa centralne – które stają przeciwko sobie do walki, a Polacy upatrują wyzwoliciela w Niemczech lub Rosji. Rozpoczyna się Wielka Wojna, z jednej strony dająca nadzieję na lepsze jutro, z drugiej zmuszająca do bratobójczej walki Polaków wcielanych do wrogich armii. Józef Piłsudski tworzy kompanię kadrową, a później Legiony Polskie. Zwolennicy odzyskania niepodległości za pośrednictwem Rosji organizują Komitet Narodowy Polski, który ma być polityczną reprezentacją naszego kraju.

Na jesień 1916 roku cesarz niemiecki i austriacki podpisują Akt 5 Listopada, uznający prawo Polaków do samostanowienia i odzyskania ziem zaboru pruskiego. Radość nie trwa długo – akt okazał się fikcją, nie ustanawiając nawet dokładnych granic państwa polskiego. Po odmowie złożenia przysięgi wierności cesarzowi Legiony Polskie zostają rozwiązane, a Piłsudski internowany w Magdeburgu. Tymczasem na Zachodzie interes reprezentowali polscy artyści tacy jak Ignacy Paderewski. Wpłynęli oni na prezydenta USA Woodrowa Wilsona, który zaczął optować za niepodległą Polską.

Jesień 1918 roku to schyłek wojny, rozpad Austro-Węgier i rozczarowanie Polaków państwami ościennymi, które miały im pomóc w odzyskaniu niepodległości. W listopadzie Piłsudski wraca do Warszawy z berlińskiego więzienia. 11 listopada Polska ogłasza niepodległość.

Po wojnie następuje gwałtowny rozwój życia społecznego i politycznego. Wśród wielu aktywności, które zostały podjęte z nową energią znalazł się rozwój przedwojennej Caritas. Poznańska inicjatywa posłużyła za przykład dla innych regionów. Wkrótce Caritas zaistniała na terenie wszystkich diecezji.

Tekst Monika Wojtkowiak, zdjęcia Narodowe Archiwum Cyfrowe

Tekst ukazał się także w >>> Kwartalniku Caritas <<< Przeczytaj także inne artykuły z Kwartalnika w aplikacji Publico24 Newsstand lub logując się na www.e.caritas.pl

Delegacja Caritas Polska pod przewodnictwem ks. Marcina Iżyckiego, dyrektora Caritas Polska, spotkała się z Papieżem Franciszkiem w Watykanie. Wraz z młodzieżą syryjską wzięła udział w dwóch audiencjach u Ojca Świętego. Poranna audiencja miała charakter prywatny. Przeczytaj więcej o poświęceniu Mobilnej Ambasady Niepodległej przez Papieża Franciszka >>>Niezwykłe spotkanie z Papieżem Franciszkiem

Ekipa Mobilnej Ambasady Niepodległej wita pielgrzymów, którzy w przeddzień święta 15 sierpnia docierają na Jasną Górę. Serdeczne przyjęcie pątników u celu ich wędrówki znaczy dla nich bardzo dużo. Przeczytaj o tym na >>>Ekipa Mobilnej Ambasady Niepodległej wita pielgrzymów na Jasnej Górze

Setna rocznica odzyskania niepodległości przez Polskę stało się dla nas okazją do podjęcia nowych inicjatyw skierowanych do młodszych i starszych, które miały za zadanie nieść pomoc, ale także aktywizować społecznie i promować szacunek do naszego kraju. W programy Caritas Polska związane z 100-leciem niepodległości włączyli się wolontariusze Caritas, seniorzy, młodzież i wiele innych osób. Przeczytaj więcej na >>> Działania Caritas Polska z okazji 100 lat odzyskania niepodległości

Jak obchodziliśmy 100-lecie odzyskania Niepodległości w Łodzi, Krakowie, Trójmieście, Przemyślu?