W Jemenie rozgrywa się jeden z najpoważniejszych konfliktów humanitarnych na świecie. Jego źródłem jest m.in. tocząca się od blisko 8 lat wojna, która pochłonęła już ponad 230 tys. ofiar. Byłoby ich o ponad połowę mniej, gdyby nie ubóstwo i brak opieki medycznej, dlatego Caritas Polska w swoich działaniach w tym kraju priorytetowo traktuje wsparcie ośrodków zdrowia i pomoc medyczną dla kobiet.

Statystyki są alarmujące. Blisko 80% społeczeństwa w Jemenie potrzebuje pomocy humanitarnej. Szacuje się, że ponad 19 milionów ludzi nie ma zapewnionego bezpieczeństwa żywnościowego, a ponad 6 milionów pozostaje na granicy głodu. Wśród zagrożonych są dzieci – poważnie niedożywionych jest ok. 2,3 mln maluchów poniżej 5 roku życia. Niestety wiele z nich to sieroty. Według danych UNICEF w Jemenie codziennie w połogu umiera 12 kobiet. I to z przyczyn, którym można było zapobiec.

Kondycja służby zdrowia

Kłopoty zdrowotne mieszkańców Jemenu wymagają sprawnie działającej służby zdrowia. Ta jednak pozostaje w zapaści od wielu lat. Szacuje się, że obecnie pomocy medycznej potrzebuje około 70% populacji, tymczasem z ponad 3,5 tys. ośrodków zdrowia, działa jedynie połowa, i to nie w pełni swoich możliwości. Działa też jedynie połowa jemeńskich szpitali, a tylko co piąty z nich zapewnia opiekę matce i dziecku.

Na problemy służby zdrowia nakłada się zła sytuacja materialna społeczeństwa. Ludzi nie stać na dojazdy do placówek medycznych, dlatego często rezygnują z leczenia. Ci, którzy szukają pomocy, zadłużają się, bo usługi medyczne w ośrodkach nie wspieranych przez organizacje pomocowe są płatne.

Bezcenna pomoc z Polski

Jedynym ratunkiem w tak dramatycznej sytuacji jest pomoc międzynarodowa. Niebagatelny udział w niej ma Caritas Polska, która od połowy 2019 r., wraz z Polską Akcją Humanitarną, wspiera placówki medyczne w Jemenie. W chwili obecnej z tego wsparcia korzysta 5 ośrodków zdrowia – Al-Memdara, Al-Qualua’a w mieście Aden oraz Al-Fath, Fokam i Imran znajdujące się w okolicy Adenu.

— Łącznie wsparcia udzielamy ponad 41 tys. osób. W mniejszych miejscowościach, takie poradnie jak nasze, naprawdę ratują ludzkie zdrowie i życie. Dzięki nim dostęp do lekarza ma kilka lub kilkanaście tysięcy osób. W samym tylko Fokam z pomocy korzysta ponad 8 tys. pacjentów. Fokam to rybacka wioska na skraju gubernatorstwa Aden, która z racji swojego położenia stanowi bezpieczne schronienie dla uchodźców z innych regionów Jemenu, podążających na relatywnie bezpieczne południe — mówi szef misji Caritas Polska w Jemenie Radosław Sterna.

Wsparcie, jakiego Caritas Polska udziela ośrodkom zdrowia jest bardzo wszechstronne. — Dofinansowujemy pensje personelu medycznego, doposażamy funkcjonujące w ośrodkach apteki w farmaceutyki i środki higieniczne, remontujemy infrastrukturę poradni, jeśli jest taka potrzeba: malujemy, kupujemy meble, zabezpieczamy dostęp do prądu przez zakup paliwa do generatorów, podłączamy klimatyzację, która w przychodni jest niezwykle potrzebna. Szkolimy także personel medyczny, np. położne, by mogły udzielać pomocy kobietom w ciąży i matkom z dziećmi — wylicza Radosław Sterna.

Koło ratunkowe

Wegdan Saleh Abdullah Salem uciekła z gubernatorstwa Al-Hudaydah zajętego przez rebeliantów i obecnie mieszka w rejonie Fokam. Ma czworo dzieci – syna i trzy córki w wieku od 2 do 7 lat. — Po ucieczce nasza sytuacja pogorszyła się — mówi Wegdan. — Polegamy jedynie na dniówkach, jakie za swoją pracę otrzymuje mój mąż. Mieszkamy w tej okolicy tylko ze względu na tę poradnię. Poza tym nie stać nas na przejazd w inne miejsce.

Wegdan nie wyobraża sobie zrezygnowania z pomocy ośrodka zdrowia, bo od trzech lat jest jego częstą pacjentką z racji przewlekłych chorób. Ona i inni pacjenci wierzą, że Caritas nadal będzie udzielała placówce wsparcia, które jest szczególnie ważne dla znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji uchodźców. — To wsparcie jest naszym kołem ratunkowym i musi być utrzymane. Jesteśmy za nie naprawdę wdzięczni — przekonuje Wegdan.

Dzięki wsparciu Caritas Polska poradnia w Fokam zapewnia pacjentom m.in. leki, badania laboratoryjne oraz badania z wykorzystaniem specjalistycznego sprzętu, takiego jak np. ultrasonograf. Otacza także opieką matki karmiące i dzieci.

Wiesz, że robisz coś ważnego

Szacuje się, że w Jemenie 8,1 miliona kobiet potrzebujących pomocy ginekologa, w tym opieki położniczej. Wśród nich jest ok. 200 tys. kobiet rodzących wymagających pomocy ratującej życie. Z tego względu Caritas Polska zapewnia opiekę ginekologa we wspieranych przez siebie przychodniach.

— Mój ojciec chciał, żebym została ginekologiem-położną, żebym służyła społeczności. Kobiety są w Jemenie najbardziej wrażliwą grupą społeczną — mówi Ghadah Muhammad Abu Bakr Bazarah, która od 2009 r. pracuje w ośrodku zdrowia w Fokam.

— Stawiamy czoła wielu wyzwaniom i trudnościom. Staramy się zapobiegać wielu martwym urodzeniom, pomagając kobietom w naturalnym porodzie. Jest to o tyle łatwiejsze, że Caritas Polska przeszkoliła grupę położnych, które pomagają kobietom bezpiecznie rodzić w domu. Ponadto organizacja przydzieliła ciężarnym i matkom karmiącym produkty żywnościowe oraz przeprowadziła kampanie uświadamiające na temat potrzeb żywieniowych oraz właściwej opieki nad noworodkami i dziećmi — wylicza lekarka.

Poradnia oferuje wiele usług medycznych, z których większość przeznaczona jest dla kobiet. Zapewnia m.in. monitorowanie ciąży przy użyciu ultrasonografu zakupionego przez Caritas Polska. Obecnie bada 25-30 kobiet dziennie. Wcześniej przyjmowała o połowę mniej pacjentek.

— Gdy pomagasz matce w bezpiecznym porodzie, wiesz, że noworodek będzie zdrowy. Dzięki temu masz poczucie, że zrobiłaś coś ważnego — dodaje Ghadah.

Ghadah widzi, że w Jemenie potrzebna jest także kampania dotycząca planowania rodziny, bo kobiety rodzą co najmniej 5 dzieci, jedno po drugim, co prowadzi do wycieńczenia organizmu. Marzy też, by ośrodek zdrowia, w którym pracuje, został rozbudowany, bo mógłby wówczas przyjąć więcej pacjentów. Jest jednak bardzo wdzięczna za to, co już zostało zrobione.

Trudno się spodziewać, by sytuacja humanitarna mieszkańców Jemenu poprawiła się w najbliższym czasie. Społeczeństwo ubożeje z powodu inflacji, bezrobocia i wzrostu cen. Najbardziej niepokojący jest wzrost cen żywności. Przyczyniła się do tego wojna na Ukrainie, bowiem Jemen importuje pszenicę głównie z Rosji i Ukrainy. Wszystkie te czynniki w znaczący sposób będą wpływać na kondycję społeczeństwa, dlatego tak ważna jest dalsza obecność w Jemenie misji Caritas Polska i niesiona przez organizację pomoc.

Jak pomóc mieszkańcom Jemenu? Wystarczy:

• dokonać wpłaty na stronie caritas.pl/jemen
• wpłacić dowolną kwotę na konto: 77 1160 2202 0000 0000 3436 4384 z dopiskiem JEMEN
• wysłać SMS pod numer 72052 o treści JEMEN (koszt 2,46 zł z VAT)